Su connotu

Ammentende una pàgina de istòria nugoresa.

Un'istòria ch'est pretziosa de ammentare pertocat sas chistiones antigas de sos usos tzìvicos, cando in s'annu 1866, sighende sa lege natzionale, sa Comuna de Nùgoro detzidit de nche bogare cust'antiga usàntzia chi permitiat a sa gente de pòdere fàghere linna o de fàghere pasturare sos fiados issoro segundu sas antigas leges de sos impreos de sa comunidade.

Sa Comuna, puru connoschende chi sa detzisione de mudare sos antigos ademprìvios cheriat nàrrere de lassare tantos massàios e tantos pastores pòveros sena prus intradas, detzidit de sighire cun sa partitzione e sa bèndida de su sartu de Sa Serra (podimus bidere su sartu in sa carta remunida in s'Archìviu de Istadu de Nùgoro, Cessato catasto, Tavolette di rilievo De Candia, tavolette nn. 5-6). Sutzedit un'abbolotu mannu: si dimitit su sindigu e sa gente sighit sa protesta, murrungende suta su palatu de su piscamu Salvatorangelo Demartis, chi aiat sa neghe, segundu tzertos, de arruntzare su populu contra s'Istadu.

Nche colant duos annos. Su discuntentu creschet e su 26 de abrile de s'annu 1866, dae prima suta de su palatu de sa Sottoprefettura e pustis in sa carrera de su palatu comunale, sa gente si unit: belle 300 pèssonas tzirriant e aboghinant. Dae in antis de su populu b'at una fèmina atzuda: si narat Pasca Zau, biuda cun deghe fìgos, armada de una bandera in manu, chi cun boghe arta narat chi si devet torrare “a su Connotu”. Su Connotu, comente aiat ammentadu Lorenzo del Piano, est bistadu un' òrdine de usàntzias, pròpias de una comunidade ma fintzas de totu s'ìsula. Narant sos contos chi c paris a Pasca bi fiat puru sa fìgia, Antonia, chi cun àteros nugoresos ant atrividu a b'intrare in su palatu comunale, isbaralliende su giannile e resessende a bìnchere sa resistèntzia de sas guàrdias e luego, in s'àrchiviu, ant leadu e distruidu sos pabiros de sa partitzione de su sartu de Sa Serra, signu de unu istadu tirannu. Comente nos narat su chircadore Micheli Pintore a pustis sunt arrivados sos Carabineris reales e cun sa fortza ant fat sessare s'abbolotu: ant arrestadu belle 69 de cussos nugoresos e ant signaladu a sas autoridades una deghina de òmines, totu istudiados e medas de sas classes ricas, chi aiant àpidu sa curpa de àere suladu in su fogu de sa protesta; intre custos bi sunt puru bator preìderos. Nde sighit unu protzessu, agabadu cun vàrias cundennas in sa Corte de Apellu de Casteddu. Ma, pro mèdiu de su deputadu Giorgio Asproni, chi faghet a bìdere a su Ministru comente sos fatos de “Su connotu” siant istados solu una gherra fata dae povera gente pro pòdere àere a su mancu unu bìculu de pane, balangiadu cun fadiga pro non mòrrere de fàmine, benit cuntzedida sa gràtzia, firmada dae su Re in su mese de santandria de s'annu 1868.

Murrùngios de eris, custos, chi nos ammentant tzertos murrùngios de oe...

Bibliografia:

M. Pintore, Paska Zau e i Moti “de Su Connottu”, in https://www.cronachenuoresi.it/2016/10/02/paska-zau-e-i-moti-de-su-connottu/