S'ànima e su sentidu: dae
su pensu a s'identidade
S'idea chi sas famìlias
in ue b'at mescamente piseddos e piseddas, si depent a malagana
italianizare in sa faeddada no est de seguru unu pensu chi, oe chi
est oe, pertocat su modu de la bìdere de medas. Difatis, como prus
de sos tempos colados, cun sa chistione de su bilinguismu amus
cumpresu chi est de importu mannu a ischire a faeddare, giai dae
creaduras, duas limbas, chi siant ambas ufitziales o chi siat una
ufitziale e s'àtera de minoria comente est su sardu, ca, est istadu
cun amprària dimustradu dae istùdios iscientifìcos fatos dae
s'Universidade de Edimburgo, chi a chistionare dae minores duos
idiomas agiuat sos piseddos a imparare coitende sas àteras limbas
istràngias e a los fàghere crèschere prus abbistos de cussos chi
de faeddada nde allegant una ebbia. Tzertu, si su sardu fiat istadu
impreadu finas in sas iscolas comente limba riconnota cantu
s'italianu, oe istaiamus pensadu a metodologias noas pro la megiorare
e pro la fàghere istudiare e imparare a sos istràngios chi benint
in Sardigna a traballare, a istudiare, a s'ispassiare, a bistare. Una
die, fortzis, nch'amus a lòmpere finas a fàghere custu, ma su chi
bos chèrgio nàrrere oe est chi sa galania de sa limba nostra est
dada, eja, dae totu sas particularidades e isfumaduras chi ogni
variante at, ma mescamente dae su coro e dae s'ànima chi ogni
pessone, manna o minore chi siat, bi ponet a allegare, a imbentare, a
ispantare: in cada bidda si podet e podimus ascurtare faeddos,
dìcios, frasias idiomàticas chi ant unu significu pretzisu pròpiu
ca sunt parte de s'identidade de cussa bidda e de cussa manera de lu
chistionare su sardu e, non mancat s'iscuta, de intèndere a dae
intro de nois una tremula chi nos caentat, però, su sàmbene: acò!
Custa est s'ànima. Sa matessi ànima chi, leghende sa Nuova Sardegna
de oe, s'agatat in duos artìculos chi pròpiu de limba sarda
chistionat: unu est ligadu a sa bidda de Macumere in ue sos
pitzinneddos de 7 annos de s'iscola elementare Santa Maria ant
partetzipadu a su cuncursu “Iscrie una lìtera a sos Tres Res”
organizadu pro sa de bintisete bias, dae Papiros de Nùgoro.
Narat una maistra, cuntenta meda ca est istadu premiadu su traballu
de sos iscolanos suos, chi si sos pitzinnos benit ispronados e
motivados siat in domo chi in iscola semper e cun passèntzia, sunt
bonos a espressare pensos e sentidos siat in italianu che in sardu.
Pro ite pròpiu su bilinguismu depet èssere e est unu balore annantu
subra de su cale triballare cun impignu e daidura. E chie de seguru
custu balore annantu lu bogat a pìgiu onni annu est Pedru Delogu,
orunesu,veterinàriu in pensione, chi s'ispassiat a iscrìere versos
in limba e a los presentare a sos cuncursos chi benint fatos in
Otieri, Tinicola, Silanus, Teti, Orane, Luvula, Ossi, Tièsi. De
cust'òmine riguardosu cantu balente nos faeddat su de duos artìculos
de sa Nuova. Tziu Pedru in su 2017 ebbia nch'at bintu duos primos
prèmios ( su de Luvula e su de Tinicole); at àpidu su de duos
postos in Tinicole e su de tres in Otieri e duos reconnoschimentos in
Berchidda. Isse sa limba l'espressat in rimas, la faghet intèndere
colende in sas venas... E tando ite nàrrere galu? Chi su sardu lu
podes pigare e furriare comentes cheres, faeddare in milli maneras,
iscrìere comente pensas e non comente depet èssere, semper a in cue
torramus: sa limba de sos giàjos est sa sienda prus manna chi su
coro de sos Sardos at e sa prenda chi ogni die nos ammentat chi semus
meda de prus de su chi sos istràngios pensant: semus conca, sentidu
e identidade.
S'operadora
Immacolata Salis
Nessun commento:
Posta un commento